لاستیک طبیعی چیست و چه کاربردی دارد؟
علاوه بر انواع لاستیک های سنتزی ساخت دست بشر که در موارد مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و توسط مواد و مشتقات نفتی ساخته می شوند، حدود یک چهارم لاستیک جهان از منابع طبیعی به دست می آید و تحت عنوان لاستیک طبیعی شناخته می شود. لاستیک طبیعی به عنوان یک محصول کشاورزی شناخته می شود که از آن در تهیه و ساخت محصولات متنوع استفاده می گردد. ماده لاستیک، نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی و اقتصادی کشورهای در حال توسعه ایفا می کند. زندگی بیش از ۲۰ میلیون خانواده در سراسر جهان، به نوعی با لاستیک ها در ارتباط است.
لاستیک طبیعی چیست؟
لاستیک طبیعی یک ماده الاستیک است که از شیره لاتکس درختان، به ویژه درختانی که از خانواده درختان Hevea و Ficus می باشند به دست می آید. از نظر تکنیکی اگر بخواهیم لاستیک طبیعی را تعریف کنیم باید بگوییم لاستیک طبیعی یک ماده الاستومر یا پلیمر هیدروکربن الاستیک است. این ماده یکی از انواع لاستیک هایی است که در فرآیندهای مختلف برای تولید محصولات لاستیکی متنوع به کار می رود. لاستیک طبیعی همچنین با نام های متداول لاستیک هندوستان، صمغ الاستیک و کائوچو شناخته می شود.
منابع لاستیک طبیعی در جهان کدام اند؟
لاستیک طبیعی ماده ای است که به طور طبیعی از گونه های مختلفی از گیاهان خاص در مناطق مختلف جهان به دست می آیند. به علاوه، مهم ترین منبع این نوع لاستیک به درختان منطقه گرمسیری تعلق دارند که معمولاً از خانواده درختان Hevea شناخته می شوند. این درختان به طور متداول در نواحی برزیل و مناطق آمریکای جنوبی در شرایط آب و هوایی گرمسیری رشد می کنند.
درختانی که لاستیک طبیعی از آن ها به دست می آید در مناطق گرمسیری با میزان بارندگی کمتر از ۲۰۰۰ میلی متر و دمای ۲۱ تا ۲۸ درجه سانتی گراد رشد می کنند. با توجه به این موارد، ارتفاع درختان در این شرایط آب و هوایی به حدود ۶۰۰ متر می رسد؛ بنابراین بهترین موقعیت جغرافیایی برای رشد درختانی که لاستیک طبیعی تولید می کنند، ۱۰ درجه در دو سمت خط استوا است. به علاوه، گونه هایی از این نوع درختان در ناحیه شمال کشور چین، مکزیک و گواتمالا نیز مشاهده شده اند.
در سال ۱۸۷۶، فردی به نام سِر هنری ویکهام، حدود ۷۰۰۰۰ بذر درختان را از برزیل جمع آوری نمود و به شرق هندوستان آورد؛ جایی که اولین برنامه ریزی برای تولید لاستیک طبیعی در جهان انجام گرفت. در حال حال کشورهای مالزی، اندونزی و تایلند، بزرگ ترین تولید کنندگان لاستیک طبیعی در جهان هستند؛ بیش از ۹۰% از این ماده طبیعی در این سه کشور تولید می شود. طرح های جدید برای تولید لاستیک طبیعی در آفریقا نیز راه اندازی شده است. فیلیپین و کشورهای اروپایی نیز از لاستیک طبیعی تولید شده در اندونزی برای تولید لاستیک های دیگر استفاده می کنند.
محصولاتی که از لاستیک طبیعی ساخته می شوند شامل چه مواردی هستند؟
طیف وسیعی از محصولات لاستیکی از لاستیک طبیعی در جهان تولید می شود؛ انواع تایرها، اجزای موتورها، محصولات لاتکس که در کارهای درمانی و پزشکی استفاده می شود و …، نمونه هایی از این محصولات هستند. لاستیک طبیعی در گریدهای مختلف تولید می شود؛ میان لاتکس و گرید جامد این نوع لاستیک تفاوت های زیادی وجود دارد.
لاتکس، مایعی است که از درختان خارج می شود اما لاستیک طبیعی جامد، محصولی است که از لاتکس در کارخانه تولید می شود. انواع دستکش، بالن، لوله ها و … را از ماده لاتکس در کارخانه تولید می کنند.
ویژگی های لاستیک طبیعی چیست؟
لاستیک طبیعی در برابر کشش، پارگی و شکست، مقاومت زیادی دارد. این ماده خاصیت چسبندگی بالایی دارد و می تواند اجزای دیگر را در خود نگه دارد. لاستیک های طبیعی در برابر نور یا حرارت، مقاوم هستند. لاستیک طبیعی قابلیت چسبندگی بسیار عالی به سطوح فلزی و فولادی را دارد؛ این ویژگی کاربرد در تولید انواع تایر مناسب و مبدل های حرارتی دارد. این ماده همچنین در برابر بریدگی، خراش یا پاره شدن مقاومت بالایی دارد.